Genel anlamda piyasadaki otomatik vites çeşitlerine baktığınız zaman tork convertörlü tam otomatik tek kavrama çift kavrama ve CVC olarak dörde ayırabiliriz genel anlamda. Bu makalede bu sistemlerin çalışma prensibinden bahsetmeyeceğim. Çünkü bir tanesi hariç. Hepsini zaten ayrı makalelerde anlattık.

Öncelikle son zamanlarda tekrar popülerleşmeye başlayan torko overtörlü tam otomatik şanzımanlarla başlayacağız. Bunlar eskiden beri süregelen
işte otomatik vites dediğinizde aklınıza gelen şanzıman tipi genel anlamda sorunsuzluğuyla ünlüdürler. Çünkü oldukça uzun zamandır üretimdeler ve artık üreticilerin belli bir tecrübesi var. Ama yine de bunu iki nesil olarak ayırabiliriz. Yaklaşık 2010 yılından öncekileri eski nesil daha sonrasını yeni nesil olarak adlandırabiliriz. Tabii ki 2010’dan sonra da eski nesil olarak üretilmeye devam edenler var. Bu şanzıman dediğim gibi genel anlamda sorunsuzluğuyla ünlü ve bir tork convertörü vasıtasıyla çalıştığı için eski nesiller özellikle yakıt tüketimini daha fazla arttırıyorlardı. Hatta bu otomatik vites çok yaktırır lafı da o zamanki bu
Tam otomatik, şanzımanlar yüzünden geliyor. Yakıt tüketimini manuellerine göre daha fazla çıkartıp aynı zamanda performansı da biraz törpülüyorlardı. Ta ki BMW iki bin on iki iki bin on bir yıllarında Zedef firmasıyla yani ZF şeklinde yazılan şanzıman üreticisi firmayla anlaşıp yeni nesil bu tork konvartörleri çıkartana kadar bayağı bir geliştirilmiş şekilde çıkarttılar ve bu sadece tork konvertörü değil bunun yanında bir tane de kavrama mekanizması bildiğimiz manuellerdeki debriyaj vasıtasıyla da kavradığı için yakıt tüketimini düşürdüler.

Manuel şanzımandan daha aşağı çekebildiler. Yani bu yeni nesiller eskisi gibi değil. Bayağı farklı. Eski nesiller hantaldı biraz. Vites geçişlerini hissederdiniz, yavaş geçerdi. Sarsın değil ama yine de yavaş geçerdi. Yeni nesiller oldukça hızlı. Hatta birçok performans otomobillerinde işte yeni nesil M5’te Jaguar eft type’de Aston Martin’lerde vesairede çoğu markada bu hedefin bu sekiz ileri şanzımanı kullanılıyor. Bununla birlikte diğer markalar da rekabete tutunabilmek için onlar da yeni nesil şanzımanlar geliştirdi. Işte Mercedes’teki sevinci tronik, tronik plus ya da Citroen Peugeot serisindeki PSA grubundaki EATA altı gibi artık çoğu markada bu tam otomatik şanzımanlara döndü. Özellikle bu yeni nesillerde dediğim gibi yakıt tüketimi konfor açısından oldukça iyi. Uzun ömürlü olduğu için ve kavramayı tork konvertörüyle yaptığı için genel anlamda ben İstanbul trafiği gibi bir yerde bu şanzıman tipini tercih ederim. Oradaki o aşırı trafik yoğunluğunda bu yeni nesil tork cover daha iyi iş yapacaktır. Ama dediğim gibi eski neslin yakıt tüketiminde
göz önünde bulundurmakta fayda var. Ikinci el otomobil alacaksanız ya da sanıyorum ki halen Kore grubunda Kia’da ve Hyundai’da düşük alt modellerde hala bu eski nesil tork konvertörlü şanzıman kullanılıyor. Ikinci tipimize baktığımız zaman
Aslında artık güncel otomobillerde ölmeye başladığını gördüğümüz bir şanzıman tipi. Çok kısaca bahsedeceğim. Tek kavramalı otomatikler. Bunlar aslında bildiğiniz manuel şanzımanın robotize edilmiş hali. Bir ara çok popülerdi. Böyle bu yeni nesil tork converatörler gelmeden önce. Özellikle küçük otomobillerde oldukça yaygınlaşmaya başlamıştı. Işte Citroen’lerde MCP adı verilen yine Peugeot’da ETG altı adıyla anılan ya da Honda’daki arşiv, fiyatta drologic ismiyle çıktı. Her marka kendi adını verdi. Ama hepsi özünde aynı şekilde çalışıyor. Dediğim gibi manuel şanzımanın sadece vitesi sizin yerinize bazı akcivatörlerle değiştirildiğini varsaydınız. Bir şanzıman tipi. Özellikle yakıt tüketimi açısından manuellerle yarışıyordu. Hatta bir nebze altına bile inebiliyordu. Ama bunların dezavantajı oldukça sarsıntılı ve yavaş vites değiştirmeleri.

Bir robot düşünün sizin yerinize debriyaja basıyor. Vitesi değiştiriyor. Ondan sonra da debriyajı normal manueldeki gibi çekip yolunuza devam etmenizi sağlıyor. Özellikle ben bunu uzun süre kullandım
Dediğim gibi sarsıntılı işte vites geçirirken böyle bir öne yığılır. Çok konforlu değildir. Performans kaybı yaşatmaz. Ta ki viteste olduğunuz sürece. O vites geçişlerinde ah ya dersiniz. Yeni nesilde çok kullanılmıyor
Bunların bir dezavantajı da aynı manuel gibi çalıştığı için yaklaşık seksen yüz bin kilometre arasında debriyaj balatalarının değişmesi gerekiyor. Eskiyo. Bunu değiştirmeniz gerekiyor ve bu zamanla eskidikçe debriyaj balataları iyice inceldikçe
Bu sarsıntılı geçiş hissiyatı daha da artıyor. Özellikle bunu ikinci el otomobil alacak arkadaşların göz önünde bulundurmasında fayda var. Üçüncü şanzıman tipimize geçtiğimiz zaman çift kavramalılar var. Özellikle son zamanlarda yine çok popüler olan
Volkswagen’le birlikte daha çok yayılan Volkswagen gruptaki adıyla DSG ya da o Audilerdeki estronik ya da forda baktığımız zaman Mitsubishi’ye baktığınız zaman NT gibi bir sürü isimle anılan ama hepsi yine aynı şekilde çalışan şanzıman
Iki tane debriyaj var. Yine aslında manuel vitesten devşirme ama çok daha gelişmiş bir versiyonu. Bunlar piyasadaki en hızlı şanzıman tipi. Yani vites geçişleri oldukça hızlı. Çok hızlanmış olsa da yeni nesilde hala
hala çift kavrama kadar hızlı değiller. Özellikle sportif kullanımı sevenler için kesintisiz bir güç aktarımıyla neredeyse çok iyi iş çıkartıyorlar. Yakıt tüketimi konusunda yine oldukça iyiler. Manuelin daha da altına inebiliyorlar. Oldukça sarsıntı
neredeyse hissetmeyeceğiniz derecede hızlı bir şekilde vites değiştiriyorlar. Ama tabii ki her güzelin bir kusuru olduğu gibi bunların da var. Ve sorun çıkarmaya en yatkın olan şanzıman tipi bu diyebilirim.
Çünkü oldukça kompleks bir sistem. Neredeyse iki şanzımanım iç içe birleştirilmiş hali gibi diyebiliriz. O yüzden sorun çıkarmaya biraz daha meyilli. Özellikle halk arasında bu DSG’lerin yaygın olarak sıkışık trafikte sorun çıkarmasıyla
Insanlar biraz soğur gibi oldu. Ama hala performans seven ve kesintisiz bu güç haklarımı sevenler için oldukça iyi bir seçenek. Dördüncü ve son tipim ise CVT. Bu çok popüler olmadı.

HANGİ ŞANZIMAN EN İYİSİ? | DSG, TAM OTOMATİK, CVT, YARI OTOMATİK yazısı ilk önce Ziyaettin Gürel üzerinde ortaya çıktı.